Ketam batu adalah sejenis makhluk yang sentiasa berwaspada. Ia akan bergerak dengan laju menuju ke lubang pantai apabila berhadapan gangguan. Ahli biologi telah lama mengetahui bahawa ketam batu mampu menghindari sebarang gangguan disebabkan oleh system amaran awal yang unik iaitu terdiri daripada cakera membrane yang panjang yang terdapat di setiap kakinya yang dipercayai berfungsi seperti telinga.
Walau bagaimanapun, kemampuan ketam batu berada di kawasan pantai tidak berair dalam waktu yang sama adalah sesuatu yang mengkagumkan memandangkan ketam batu hanya mempunyai insang sahaja. Bagaimana ketam batu bernafas ketika air surut?
Pada pertengahan tahun 1980an, seorang saintis Australia, David P Maitland telah melakukan satu kajian terhadap ketam batu ini. Beliau telah mengukur kadar keperluan oksigen ketam batu dan kuantiti oksigen yang digunakan ketika kaki yang mengandungi membrane itu dicatkan. Hasil kajian menunjukkan kuantiti penggunaan oksigen bagi ketam batu yang telah dicatkan kakinya berkurangan dengan mendadak. Ini telah mendorong Maitland membuat kesimpulan bahawa membrane tersebut bertindak sebagai organ pernafasan bagi ketam batu.
Membrane tersebut membenarkan udara masuk manakala air dan pasir akan dikeluarkan dari badan. Di bawah membrane terdapat beratus² terusan yang kecil yang mengalirkan darah dengan fungsinya menyerap oksigen melalui membrane tersebut.
Dengan penemuan Maitland ini, maka rahsia bagaimana ketam batu bernafas tanpa air walaupun mempunyai insang telahpun diketahui.
(Sumber Utama : Fuad Shariff)
P/s : Sedap aih makan ketam..
